Pre 22 godine, 11. maja, NATO bombarderi prvi put su gađali Novi most u Vladičinom Hanu.
Novi most u Hanu. Foto: S.Tasić/OK Radio
Mostovi su prepoznatljiv i zaštitni znak Vladičinog Hana, mesta sa oko 16.000 stanovnika na Koridoru 10. Nalaze se na grbu i njegovo su drugo ime, simbol su stradanja, ali i obnove i novog života.
Mostovi koji spajaju obale reka, mostovi koji pričaju priče koje spajaju istoriju i današnjicu. Da se ne zabori i da budućnost pamti. Iako se čini da svaki most i ćuprija u Hanu ima svoju priču, po svojoj zanimljivoj istoriji, posebno se izdvajaju tri.
Stari gvozdeni most na Južnoj Moravi, koji datira još iz 1910. godine, zatim Novi betonski most, takođe na ovoj reci, koji je NATO bombardovao više puta i srušio i najmlađi most je Vrla, ujedno najveći i najlepši na autoputu Koridora 10, pušten u saobraćaj pre dve godine.
Pre 22 godine, te majske večeri od gelera i detonacije nastradali su gimnazijalci Milan Ignjatović (18), maturant i njegova godinu dana mlađa devojka Gordana Nikolić (17), učenica treće godine.
Od gelera prilikom bombardovanja mosta ranjen je mladić Dejan Tasković, oficir policije. NATO bombu od pola tone preživeo je Aleksandar Ilić, koji je tada imao pedesetak godina. Bomba je na mostu pala na dvadesetak metara od njega, ali nije imao nikakve povrede.
Do potpisivanja Kumanovskog sporazuma mesec dana kasnije, NATO avioni su Novi most gađali još tri puta dok ga nisu konačno oborili u reku.
Jedan njegov stub nije obnavljan i predstavlja autentičnu uspomenu na te događaje.
Novi most je građen krajem sedamdesetih godina prošlog veka preko Južne Morave, kako bi se rasteretio Stari most čija je nosivost bila ograničena.
U Briselu su ocenili da je to građevina od strateškog značaja, pa su ga valjda zbog toga i srušili.
Obnovljen je u jesen 1999. godine, uz svečano otvaranje i prisustvovanje ministara iz tadašnje Vlade. U Vladičinom Hanu se i danas prepričava , kako je je Fabrika omotnog papira i ambalaže donirala šleper piva za sve prisutne na tom događaju.
Kada se govori o bombardovanju mostova, valja pomenuti i tzv, dimne zastave ispod mosta na magistralnom putu kroz Vladičin Han. Kako bi ga učinili nevidljivim za NATO avione i radare, Hančani su palili gume ispod njega, jer je od dima bio nevidljiv.
O ekologiji se tada nije razmišljalo, a kao svedočanstvo na te dane, garež i crn beton i danas stoje na čitavoj njegovoj dužini.
Gvozdeni most, zaštitni je znak Vladičinog Hana, a izgradili su ga srpski, austrijski i italijanski inženjeri i radnici 1910. godine.
Most spaja levu i desnu obalu Južne Morave i omiljeno je mesto za snimanje turističkih fotografija.
- Odmah posle bombardovanja krenulo se i sa obnovom ovog mosta, čija je metalna konstrukcija tada bila u veoma lošem stanju.
Sve radove izvelo je preduzeće Zavarivač iz Vranja. Zanimljivo je da opština Vladičin Han nije odmah izmirila dugovanja za ove radove na mostu, te ju je Zavarivač tužio i dobio na sudu nekoliko godina kasnije.
U to vreme, kada je srušen Novi most, ovaj gvozdeni bio je jedina veza sa levom i desnom obalom.
Kako danas, tako i tada, preko njega su mogli samo pešaci I manja vozila, jer ima ograničenu nosivost - priča nekadašnji radnik Zavarivača, koji je radio na obnovi mosta.
Most Vrla, koji se pruža preko Vladičinog Hana i puta za Surdulicu, na autoputu južnog kraka Koridora 10, od pre dve godine novi je simbol Vladičinog Hana.
To je ujedno i najduži most na ovoj deonici Koridora 10, sa ukupno 645 metara.
Prema navodima iz Koridora Srbije, izgradnja mosta Vrla, u Vladičinom Hanu u odvijala se u sklopu izgradnje deonice od tunela Manajle.
- Radove na deonici od tunela Manajle do Vladičinog Hana, izvodio je španski konzorcijum Azvi/Rubau.
Most Vrla je na 14 raspona dužina po 45 metara, koje savladava ukupno 140 nosača visine 2,2 metra, dužine 44 metra i težine od 87 tona svakog, što daje ukupnu dužinu svih nosača greda od 6.160 metara i težinu od 12,18 tona.
Gornja konstrukcija mosta je oslonjena na 30 stubova, sa najvećom visinom preko 62 metra, koji su fundirani sistemom šipova dubokog fundiranja - navode iz Koridora Srbije.
Od ukupno 140 prethodnonapregnutih nosača, na most je, primenom sistema lansirne rešetke, postavljeno 53 nosača, dok je za montažu pripremljeno još 10 nosača.
Most Vrla najčešće je osvetljen u bojama srpske zastave, ali i u drugim bojama, kao podrška brojnim akcijama u Srbiji i svetu.
Ispod njega je uređen moderan kej i park, a sa njega se pruža panoramski pogled na Vladičin Hna, Surdulicu i okolinu. Kada je zvanično pušpten saobraćaj preko njega, prisustvovao je čitav državni vrh Srbije, kao i zvaničnici iz okolnih zemalja.
Vrla je simbol novog vremena, kako ljudi ovde vole da kažu, vidljiva i NATO bombarderima možda i golim okom.
Svi mostovi Vladičinohg Hana predstavljaju njegov lični pečat, znak prepoznavanja, ali su ujedno i simbol stradanja i početka nekog novg života. Do izgradnje još nekog novg mosta, pružaju se preko reka i grada, kao džinovske ruke koje štite i spajaju ljude.
S.T.
Vrati se na kategoriju Lokalne vesti
Vulgarni, uvredljivi i komentari u kojima se podstiče diskriminacija, mržnja ili nasilje, neće biti objavljeni. Mišljenja izneta u komentarima su privatna mišljenja autora komentara i ne predstavljaju stavove redakcije OK Radija.
