Lokalne vesti - Petak 20.08.2021 - 11:03
U Galeriji Narodnog univerziteta u Vranju otvorena je izložba fotografija „Cincari, zaboravljeni narod na Balkanu – Vranjske porodice i znamenite ličnosti cincarskog porekla“.
Sa otvaranja izložbe FOTO: G. Mitić/OK Radio
Cincari, drevni balkanski narod sa postojbinom na tromeđi današnje Grčke, Albanije i Severne Makedonije, krajem 18. veka krenuo je u rasejanje ka severu, od kojih se jedan deo nastanio u Preobreženju, odakle su se naselili i u Vranju, Vladičinom Hanu i mnogim drugim mestima.
Započinjali su život u novim sredinama baveći se zanatima i trgovinom, školovali svoju decu i u mesto u koje bi se doselili donosili napredak.
Čuvali su svoje običaje i jezik, ali su bili otvoreni za tekovine novog doba.
Neki od znamenitih ličnosti cincarskog porekla su komediograf Branislav Nušić, Lazar Paču, političar i lekar, glumac Taško Načić, advokat Toma Fila, pevači Toše Proeski i Kaliopi.
Među poznatim vranjskim porodicama cincarskog porekla su Jovanovići, Hadži Antići, Jorgaćijevići, Tasići, Ljubići, Nedeljkovići, Marčići, Kostići, Mitići, a jedan od najznamenitijih Vranjanaca cincarskog porekla je i čuveni Jovan Janković Lunga.
Lila Kona iz Centra za jezik i kulturu Cincara Balkana „Moskopolje“ je istakla da je cilj izložbe podizanje svesti o tome koliko su Cincari na ovim prostorima dali doprinos razvoju našeg društva i države.
- Cincari, kao što znamo, nemaju svoju matičnu državu već su sve svoje kapacitete i potencijale ulagali kao lojalni građani u zemlje u kojima su našl svoju novu domovinu – rekla je Kona.
Ona je dodala da će izložba dobiti svoj nastavak u kojem će biti prikazane fotografije istaknutih pojedinaca i porodica cincarskog porekla iz cele Srbije.
Autorka izložbe Radmila Marčić, istoričarka iz Vladičinog Hana, zahvalila se svima koji su ustupili fotografije za izložbu, posebno Srđanu Stankoviću i administratorima fejsbuk grupe „Staro Vranje“.
- Moji preci potiču iz Preobraženja, odakle su, zajedno sa drugim cincarskim porodicama, počeli naseljavanje u Vladičinom Hanu, gde su se bavili pretežno trgovinom i zanatstvom – kazala je ona.
Svi Vranjanci cincarskog porekla potiču iz Preobraženja, naselja koje postoji još od rimskog perioda, a obnovili su ga i preporodili Cincari Moskopoljci krajem 18. i početkom 19. veka, istakao je Miroslav Cera Mihailović, pesnik i sam potomak cincarske porodice iz ovog mesta pored Vranja.
- Škola u Preobraženju, jedna od najstarijih u ovom delu Srbije, počela je sa radom 1833. godine, šest godina pre vranjske.
Popis iz iz 1879. godine nudi posebno zanimljiv podatak; u 45 naselja koja gravitiraju Vranju bilo je devetoro pismenih ljudi, dok ih je samo u Preobraženju bilo 122, pa ne čudi što neke od značajnih ličnosti potiču upravo odavde.
Neki od njih su Rista T. Nikolić, osnivač Srpskog geografskog društva, omiljeni student Jovana Cvijića, Mihailo K. Marković, direktor 4. muške gimnazije u Beogradu i ministar prosvete u Kraljevini Jugoslaviji, te dr Đorđe Tasić, znameniti naučnik i profesor Pravnog fakulteta u Beogradu - kazao je Mihailović.
Prema nekim podacima, oko 4.000 Beograđana danas vuče cincarsko poreklo, dok ih je u Preobraženju ostalo samo u dve kuće, a samo selo ima nešto više od 30 meštana.
Realizaciju izložbe pomoglo je Ministarstvo kulture i informisanja, a biće otvorena do 3. septembra.
OK Radio
Vrati se na kategoriju Lokalne vesti
