Gavrilo Princip ušao je u istoriju, ali široj javnosti malo je poznato da se za Sarajevski atentat obučavao u Vranju, tačnije u Kazanđolu, klisuri Vranjske reke, koja je od grada udaljena tri kliometra.
Ulica Gavrila Principa. Foto: S.Tasić/OK Radio
I dok se oko njegovog lika opet digla prašina u javnosti nakon što je direktor jedne beogradske škole skinuo đaku majicu sa njegovim likom, u Vranju, ulica u kojoj je Princip pre više od jednog veka boravio i dalje nosi njegovo ime.
Princip i desetak pripadnika „Mlade Bosne“ naučili su da rukuju oružjem baš u Vranju, pripremajući se da pucaju na Franca Ferdinanda i njegovu suprugu Sofiju, prilikom posete Sarajevu 1914. godine, na Vidovdan.
Gavrilo Princip je iz Beograda u proleće 1912. godine stigao u Vranje, kod Živojina Rafajlovića, zeta znamenitog vranjskog zadužbinara Janče Jovanovića Baldžije i Mihajla Stevanovića, poznatijeg kao Mile Cupara, inače prvog instruktora specijalnih jedinica u Srbiji.
Gavrila i još nekoliko pripadnika “Mlade Bosne”, Cupara je obučavao u rukovanju kamom, pištoljem i bombama.
Ulica u gornjem delu Vranja, gde je Princip stanovao, i danas nosi njegovo ime. Odatle je on sa ostalim mladobosancima odlazio u Kazanđol na obuku.
I sve se to znalo, prepričavalo po gradu, pisanih tragova nije ostalo, osim hronike porodice Cupara.
Dejan Antić, docent Filozofskog fakulteta Univerziteta u Nišu i doktor istorijskih nauka, kaže da su priče o Gavrilu Principu i Vranju “samo legende”.
- Ne postoje konkretni istorijski izvori koji bi potkrepili te tvrdnje. Sve se zasniva na usmenom predanju.
Vranje je na pragu 20. veka bilo sedište Izvršnog odbora Srpske četničke organizacije, grad lučonoša u procesu oslobađanja Stare Srbije o čemu nam svedoče brojni dokumenti i diplomatski izveštaji srpskih i stranih konzula u Turskoj.
U njemu su se nalazili magacini sa oružjem, municijom.
U tom smislu postoji mogućnost da je Princip u organizaciji crnorukaca i iskusnih četnika učio rukovanje oružjem na jugu Srbije, ali istorija je egzaktna nauka, ako nemamo pouzdan istorijski izvor - ne možemo nešto sa sigurnošću da tvrdimo - ukazuje Antić.
Kada je u Kazanđolu dobro ovladao rukovanjem kamom, pištoljem i bombama, Gavrilo Princip se vratio u Beograd.
Iako su Vranjanci tada znali da neko vežba u Kazanđolu, tajna je čuvana više od pola veka, tek nakon toga krenule su usmene priče i predanja, da bi tek početkom 21. veka počelo da se javno govori o tome i istražuje.
Vrati se na kategoriju U fokusu
Vulgarni, uvredljivi i komentari u kojima se podstiče diskriminacija, mržnja ili nasilje, neće biti objavljeni. Mišljenja izneta u komentarima su privatna mišljenja autora komentara i ne predstavljaju stavove redakcije OK Radija.
