Povijenci su familija u Vranju koja je među prvima iznedrila fijakeriste i taksiste, kako su Vranjanci voleli da kažu “sa stilom”.
prvi vranjski fijakeristi i taksisti
Za njih se zna da su jedna od onih familija koja je još krajem 18. i početkom 19. veka došla u Vranje. Stigla je iz severne Grčke. Njen rodonačelnik bio je Dimitrije, o kome postoji malo podataka.
Za Povijence se više zna nakon oslobiođenja Vranja od Turaka, 1878. godine.
Famijila je biti prepoznaljiva po Petru Povijencu, rođenom 1880. godine, koji je ostao na kućnom pragu. Zahvaljujući rođacima uspeo je da “ofisne i kupi konja i kočije”.
Krenuo je kao kočijaš i svaki mukotrpno zarađeni dinar odvajao po strani sve dok nije kupio i fijaker.
Kao fijakerista vozio je ugledne Vranjance i goste sa železniče stanice koji su se uputili na lečenje u znamenitu Vranjsku Banju.
Oženio se je Jelicom Lenkom Dodić iz roda Banjalići. Izrodili su petoro dece: Branka, Nadu, Mileta, Radu, Rodoljuba i Bosiljku.
Petra su, u najboljim godinama, zahvatili ratovi za oslobođenje Srbije. Od 1912. do 1918. godine povremeno je dolazio kući. Prošao je sve golgote povlačenja preko Albanije i jurišajući preko Kajmakčalana i dolinom Vardara stigao u Vranje ranjen u glavu.
Od posledica ranjavanja počeo je da mu slabi vid, a kasnije je i oslepeo. Umro je razočaran, jer nije dobio invalidsku penziju.
Petar je, još dok je bio živ, posao fijakeriste prepustio sinovima Branku i Miletu.
Rodoljub Rođa bio je znatno mlađi i on im je u svemu pomagao. Visprena braća nisu se zadovoljavala fijakerima, pratili su šta se dešava po većim gradovima, pre svega Beogradu, i odlučili su da kupe automobile i taksiraju.
Pre njih taksiranjem su počeli da se bave pojedinci iz familije Kljačinih. Mile je imao privilegiju da se vozi u automobilu tadašnjeg vransjkog fabrikanta Stajića i da uz njegovu pomoć savlada vožnju sa 14 godina.
Branko kao najstariji, nakon smrti Petra, uzeo je na sebe ulogu oca i prema braći se odnosio strogo, bez sentimentalnosti. Živeli su u zadruzi i svako je, ujutru, dobijao zadatak koji je bez pogovora morao da izvrši.
Odlučio je da se prodaju konji, fijakeri i drvena kola i da se kupi automobil “štrudebaker”, nemačke proizvodnje. Štala, u kojoj su do tada čuvani konji, pretvorena je u garažu i radionicu. Braća Povijenci su nabavili nemački alat za popravku automobila i sami vršili sve popravke.
Bili su začeci automehaničarskog zanata u Vranju. Štedljivim, danonoćnim poštenim radom, zahvaljujući Branku, ulagali su zarađeni novac u vozni park. Imali su “fordove”, “olimpiju”, študerbakera» i kamion. Taksirali su relaciji Vranje -Železnička stanica i Vranje – Vranjska Banja.
Bili su uvek doterani i nastupali sa stilom, poštujući mušteriju iznad svega. Taksi stanica bila je prvo ispred Brajinskog lokala u glavnoj ulici, a potom ispred opštine. Kamionom su prevozili svu vrstu robe.
Dok je Branko bio strog i ponekad preterivao, znajući da upotrebi batine, tražeći od braće da ga bez pogovora slušaju, Mile je bio “duša” porodice.
Voleo je društvo, sedeljke, pesmu, dert. Bio je emotivac, što će ga kasnije koštati zdravlja. Rat je dočekao spremno. Osetio je društveni lom i na to pripremao braću.
Ranija iskustva i instikt za saoodržanjem su proradili.
Nemci su po dolasku u Vranje Povijencima oduzeli najbolji automobil. Drugo nisu dirali. Branko je bio u godinama i u toku rata se pasivizirao. Sa braćom je nastavio da taksira, ali je mušterija bilo isuviše malo.
Više se taksiranjem bavio Mile.
Branka Povijenaca, ljubav prema automobilima nikad nije napustila. Po osnovanju Pamučnog kombinata Vranje, na poziv direkrora Branka Golubovića, postao je njegov lični šofer. Umro je živeći tiho, nenametljivo.
Mile Povijenac, nakon rata bio je rukovodioc, ali je i isleđivan od nove vlasti zbog neke lažne dojave.
Bio je toliko poštovan da kada je umro na večni put ispatili su ga svojim automobilima brojni vranjski taksisti, ali i oni iz okolnih mesta idući u kolonu i bez prekida trubeći.
Dušan Đorđević
Vrati se na kategoriju U fokusu
Vulgarni, uvredljivi i komentari u kojima se podstiče diskriminacija, mržnja ili nasilje, neće biti objavljeni. Mišljenja izneta u komentarima su privatna mišljenja autora komentara i ne predstavljaju stavove redakcije OK Radija.
